ویروسی که لوبیا چشم‌بلبلی را آلوده می‌کند، امید چشمگیری برای درمان سرطان به وجود آورده است. برخلاف دیگر ویروس‌های گیاهی، ویروس «موزاییک لوبیا چشم‌بلبلی» (CPMV) می‌تواند سیستم ایمنی انسان را بیدار کند و آن را به یک نیروگاه مبارزه با سرطان تبدیل کند، بدون اینکه سلول‌های انسانی را آلوده کند. پژوهشگران با مقایسه‌ی این ویروس با ویروسی مشابه، اما بی‌اثر، دریافتند که CPMV به‌طور منحصر‌به‌فرد اینترفرون‌ها و پاسخ‌های ایمنی را تحریک می‌کند؛ ویژگی‌ای که آن را به یک ایمنی‌درمانی گیاهی و کم‌هزینه تبدیل کرده و در مسیر سریع آزمایش‌های بالینی قرار داده است.
اینترفرون‌ها
اینترفرون‌ها (Interferon) نوعی از پروتئین‌ها هستند که سلول‌های میزبان آلوده به ویروس آزاد ساخته و موجب تحریک دستگاه ایمنی و افزایش مقاومت بدن می‌شوند.
ایمنی‌درمانی یا ایمونوتراپی
طبق اطلاعات ارائه شده از سوی موسسه ملی سرطان آمریکا سیستم ایمنی به بدن شما در مبارزه با عفونت‌ها و سایر بیماری‌ها کمک می‌کند. این سیستم از گلبول‌های سفید خون و اندام‌ها و بافت‌های سیستم لنفاوی تشکیل شده است. سیستم ایمنی به عنوان بخشی از عملکرد طبیعی خود، سلول‌های غیرطبیعی را شناسایی و از بین می‌برد و از رشد بسیاری از سرطان‌ها جلوگیری یا آنها را مهار می‌کند.
اگرچه سیستم ایمنی می‌تواند از رشد سرطان جلوگیری کند یا آن را کُند کند؛ اما سلول‌های سرطانی راه‌هایی برای اجتناب از تخریب از سوی سیستم ایمنی دارند. ایمونوتراپی به سیستم ایمنی کمک می‌کند تا در برابر سرطان بهتر عمل کند. ایمونوتراپی نوعی درمان بیولوژیکی است. درمان بیولوژیکی نوعی درمان است که از مواد ساخته شده از موجودات زنده برای درمان سرطان استفاده می‌کند.
چه چیز ویروس موزاییک چشم‌بلبلی (CPMV) را منحصر‌به‌فرد می‌کند؟
در پژوهشی که در نشریه «سل بیومتریال» (Cell Biomaterials) منتشر شد، تیمی به رهبری مهندسان شیمی و نانو دانشگاه کالیفرنیا، سن دیگو (University of California, San Diego) به بررسی دقیق‌تر این موضوع پرداخت که چگونه ویروس موزاییک لوبیای چشم‌بلبلی (CPMV) ـ برخلاف سایر ویروس‌های گیاهی ـ به‌طور منحصربه‌فردی در فعال‌سازی سیستم ایمنی بدن برای شناسایی و حمله به سلول‌های سرطانی مؤثر است.
نتایج آزمایش‌های پیش‌بالینی چه می‌گوید؟
بنابر گزارش «ساینس دیلی» (Scince Daily) ویروس موزاییک چشم‌بلبلی (CPMV) در آزمایش‌های پیش‌بالینی، اثرات ضدتومور قوی در مدل‌های مختلف موش‌های آزمایشگاهی و همچنین در سگ‌های مبتلا به سرطان نشان داد. هنگامی که این ویروس ـ به عنوان یک روش درمانی ـ مستقیما به درون تومور‌ها تزریق می‌شود، سلول‌های ایمنی ذاتی مانند نوتروفیل‌ها، ماکروفاژ‌ها و سلول‌های کشنده طبیعی (Natural Killer Cells) را به ریز محیط تومور فرامی‌خواند تا سلول‌های سرطانی را نابود کنند. در همین حال، این ویروس سلول‌های B و T را نیز فعال می‌کند تا حافظه‌ای ضدسرطان، سراسری و پایدار در بدن ایجاد شود.
این بیدار‌سازی مجدد سیستم ایمنی نه تنها به حذف تومور هدف گرفته شده کمک می‌کند بلکه سیستم ایمنی را آماده می‌سازد تا تومور‌های متاستاتیک [پخش‌شده در دیگر نقاط بدن] را نیز شناسایی و از بین ببرد.
فقط CPMV این پاسخ ضدتوموری را ایجاد می‌کند
«نیکول اشتاینمتز» (Nicole Steinmetz)، استاد برجسته دانشگاه کالیفرنیا سن دیگو و نویسنده مسئول این پژوهش، می‌گوید: «حیرت‌برانگیز است که تنها CPMV و نه دیگر ویروس‌های گیاهی می‌تواند پاسخ ضدتوموری را برانگیزد».
سلول‌های ایمنی انسان مجددا برنامه‌ریزی می‌شوند
«آنتونی اوموله» ( Anthony Omole)، نویسنده اول این پژوهش، می‌گوید: «جالب‌ترین چیزی که دریافتیم این بود که اگرچه سلول‌های ایمنی انسان توسط CPMV آلوده نمی‌شوند؛ اما به آن واکنش نشان می‌دهند و به‌گونه‌ای دوباره برنامه‌ریزی می‌شوند که به وضعیت فعال درآیند؛ وضعیتی که در نهایت آنها را قادر می‌سازد سلول‌های سرطانی را شناسایی و نابود کنند».
پرسش کلیدی
یکی از پرسش‌های کلیدی در مسیر استفاده از CPMV برای درمان بیماران مبتلا به سرطان این بود: چه چیزی باعث می‌شود این ویروس گیاهی در مبارزه با سرطان تا این اندازه مؤثر باشد؟
برای پاسخ به این پرسش، این تیم پژوهشی دست به مقایسه زد. آنها ویروس CPMV را در شرایط یکسان، به‌صورت مستقیم و هم‌زمان با ویروس گیاهی نزدیک به آن به نام «CCMV» بررسی کردند؛ ویروسی که برخلاف CPMV وقتی مستقیما به داخل تومور تزریق می‌شود، اثرات ضدسرطانی از خود نشان نمی‌دهد. این ویروس نیز توانایی آلوده کردن لوبیا چشم‌بلبلی را دارد.
هر دو ویروس نانوذرات با اندازه‌ای تقریبا یکسان تشکیل می‌دهند و با سرعت مشابهی توسط سلول‌های ایمنی انسان جذب می‌شوند؛ با این حال، پس از ورود به داخل سلول، ویروس‌ها واکنش‌های متفاوتی از خود نشان می‌دهند.
تیم پژوهشی دریافت که CPMV سه نوع اینترفرون نوع I، II و III ـ پروتئین‌هایی با خواص ضدسرطانی شناخته شده ـ را تحریک می‌کند. اوموله در این‌باره می‌گوید: «این نکته بخصوص جالب است؛ چرا که برخی از اولین دارو‌های ایمنی‌درمانی سرطان، اینترفرون‌های نوترکیب بودند».
در مقابل، CCMV [ویروس دوم] مجموعه‌ای از اینترلوکین‌های التهاب‌زا را تحریک می‌کند که به پاک‌سازی مؤثر تومور منجر نمی‌شود.
تفاوت دیگر، نحوه‌ی پردازش RNAهای این دو ویروس در سلول‌های پستانداران است. RNAهای ویروس CPMV مدت زمان بیشتری در سلول باقی می‌مانند و به داخل «اندولیزوزوم» منتقل می‌شوند؛ یعنی جایی که در آن گیرنده ناقوسی‌شکل ۷ (TLR۷) فعال می‌شود؛ گیرنده‌ای که نقش حیاتی در آماده سازی پاسخ‌های ایمنی ضدویروسی و مهم‌تر از آن ضدسرطانی دارد. در مقابل، RNAهای ویروس CCMV به این نقطه‌ی فعال‌سازی نمی‌رسند.
راهی ارزان و کارآمد برای درمان
ویروس CPMV یک مزیت منحصر‌به‌فرد دیگر نیز دارد: تولید ارزان‌قیمت. برخلاف بسیاری از درمان‌های دیگر که به تجهیزات پیشرفته و فرآیند‌های گران نیاز دارند، CPMV را می‌توان با استفاده از کشاورزی مولکولی و منابع ساده‌ای مانند نور خورشید، آب و خاک تولید کرد.
گام بعدی: حرکت به‌سوی آزمایش‌های انسانی
به گفته پژوهشگران این پژوهش آنها در تلاش هستند تا ویروس موزاییک لوبیا چشم‌بلبلی را به مرحله آزمایش‌های بالینی برساند.
اهمیت این پژوهش
آمار بالای مرگ و میر انسان‌ها در اثر ابتلا به سرطان، تحقیقات در زمینه درمان این بیماری را برجسته می‌کند. براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت سرطان یکی از علل اصلی مرگ و میر در سراسر جهان است و در سال ۲۰۲۰ نزدیک به ۱۰ میلیون نفر بر اثر این بیماری جان خود را از دست داده‌اند. به این معنی که تقریباً از هر شش مرگ، یک مورد براثر سرطان بوده است. طبق اعلام این سازمان شایع‌ترین سرطان‌ها، سرطان سینه، ریه، روده بزرگ و راست روده و پروستات است.
براساس گزارش سایت انجمن سرطان آمریکا در سال ۲۰۲۲، ۲۰ میلیون مورد ابتلای جدید [به سرطان] به صورت رسمی ثبت شده است و در همین سال و ۹.۷ میلیون نفر در سراسر جهان بر اثر این بیماری جان خود را از دست دادند. پیش‌بینی می‌شود که موارد جدید سرطان تنها بر اساس رشد پیش‌بینی‌شده جمعیت تا سال ۲۰۵۰ به ۳۵ میلیون مورد برسد.
انتهای پیام/